منطقه حفاظت شده پناهگاه حیات وحش خانگرمز

پناهگاه شکار ممنوع خان گرمز، منطقه ای است با اکوسیستم کوهستانی، که نام خود را از کوهی به همین نام گرفته است و محدوده ای قله مخروطی شکل خان گرمز، با چشم اندازی زیبا و ارتفاع 2853 متر از سطح دریا، در 34 کیلومتری غرب تویسرکان و جنوب غربی رشته کوه الوند و شرق دشت اسدآباد قرار گرفته است، که راه دسترسی آن از طریق جاده تویسرکان به کنگاور و جاده فرعی روستاهای و لاشجرد و کنجوران علیا فراهم می باشد این منطقه از لحاظ پوشش گیاهی و تنوع گونه های گیاهی و مرتعی و منابع تغذیه ای وحوش بسیار غنی است و عمدتاً از نوع گون و بله گوش هستند و سایر گیاهان عبارتند از: گندمیان، علف باد بزنی، کاکوتی، علف گوسفند، فرفیون و.... شش رشته چشمه دائمی و یک سرآب در دل کوه منابع آب خان گرمز و آب شرب وحوش را جهت احداث آبشخور فراهم نموده است. با توجه به برخورداری این منطقه از شرایط و عوامل زیستی مناسب حیات وحش، از جمله: دور بودن از مسیر جاده اصلی، محصور بودن جبهه شمالی آن توسط رشته کوه الوند و منابع آب کافی، جمعیت جانوری قابل توجهی را در خود جای داده است و مهمترین زیستگاه کل و بز وحشی، قوچ و میش استان به شمار می رود سایر وحوش عمده موجود در این منطقه عبارتند از:

الف- پستانداران شامل: بز و پازن، گربه وحشی، کفتار، گورکن، سمور، گرگ معمولی، گرگ سیاه، روباه، خرگوش، شغال و سنجاب نقره ای.

ب- پرندگان بومی و مهاجر شامل: عقاب طلایی، کبک، تیهو، اکراس، کبوتر، غاز خاکستری، کوکره، اگرات، قرقی، باقرقره، کلاغ نوک سرخ، کلاغ نوک زرد، سینه سرخ و بالابان.

ج- پرندگان آبزی مهاجر مانند: خروس کولی، حواصیل خاکستری، لک لک، کله سبز، آنقوت، کشیم بزرگ و.... لازم به ذکر است که زمین شناسان، جغرافیدانان، علاقمندان طبیعت وحش و گردشگران می توانند با رعایت مقررات و ظوابط سازمان حفاظت محیط زیست این اکوسیستم را مورد بازدیدهای علمی، آموزشی و تفرجی قرار دهند.

منطقه حفاظت شده  خانگرمز - محیط زیست همدان

1 ـ موقعیت جغرافیایی :

این منطقه با مساحتی بالغ بر 5000 هکتار در میان 16 روستای اطراف آن در غرب شهرستان تویسرکان و جنوب شهرستان اسدآباد و جنوب غربی قله الوند و به لحاظ مختصات جغرافیایی بین مدار 34 درجه و 35 دقیقه تا 34 درجه و 40 دقیقه عرض شمالی و48 درجه و 10 دقیقه تا 48 درجه و 15 دقیقه طول شرقی قرار گرفته است ، این منطقه از شمال به روستاهای قلقل،گنبله ، بهارآب، ترمیانک ، هوش و از شرق به روستاهای حاجی آباد ، سوتلق ، قلی لاله بالا و از طرف غرب به روستاهای مین آباد ،تقی آباد ،سازیان ، کنجوران سفلی و از طرف جنوب به روستاهای کنجوران علیا و وسطی،قلی لاله پایین ، ولاشجرد محدود می شود.

2ـ وضعیت اقلیمی:

این منطقه دارای آب و هوای نیمه خشک و سرد و معتدل بوده و رژیم بارندگی آن از تیپ اقلیم مدیترانه ای است متوسط میزان بارندگی آن در سال 400 میلی متر و میانگین درجه حرارت در سال 13 درجه سانتی گراد می باشد . گرمترین ماههای سال اواسط تیر و مردادماه و سردترین ماه سال بهمن می باشد، دراین منطقه 2 ماه یخبندان داریم که در ماههای اواسط دی و بهمن اتفاق می افتد .

3 ـ زمین شناسی و ناهواریها :

این منطقه با ارتفاع 2853 متر از سطح دریا در ضلع شمالی ، دارای صخره ها و پرتگاههای مرتفع و صعب العبور می باشد. که در معرض فرسایش شدید ناشی از بارندگی و یخبندان می باشد ، همچنین در ضلع جنوبی نیز شاهد وجود صخره های سنگی و غارهای متعددی چون غار بهرامی ، غار مر لرستانی ، غار عبدا... خان مباشیم ، همچنین در این منطقه دره های عمیق و طولانی چون دره تقی آباد ، دره کفتاران ، دره وزم در و غیره وجود دار دکه آب ناشی از بارندگی و ذوب برفهای منطقه را به پایین دست منطقه هدایت می کند. جنس سنگهای منطقه بیشتر از جنس آهک و سیلیس می باشدکه غارهای موجود بر اثر حل شدن این سنگهای آهکی دراثر بارندگی بوجود آمده است، جنس خاک منطقه بیشتر رسی لومی می باشد .

4 ـ منابع آبی منطقه :

آب وحوش منطقه از دو دسته آب تامین می شود :1ـ آب چشمه های منطقه که به سطح زمین جاری می شود .

2 ـ آب ناشی از بارندگی و ذوب برفهای ارتفاعات منطقه که به صورت نهرهای کوچک و بزرگ از شکاف صخره ها و دره های عمیق جاری می شود ، ویا به صورت آبگیر و تالابهای کوچک فصلی ظاهر می شود مثل آبگیر تخت سر منطقه که تا اواخر بهار دارای آب می باشد و منبع تامین کننده آب وحوش در فصل بهار می باشد .

چشمه های اصلی وتامین کننده آب شرب وحوش و پرسنل منطقه و آبیاری فضای سبز پاسگاه 5 دهنه چشمه به نامهای چشمه شرشره ، کفتاران ، کنی خان . علی زمان و چشمه وزمان می باشند . که بیشترین میزان دبی آب را در اواسط فصل بهاروکمترین میزان دبی را در اواخر فصل تابستان دارا می باشند . چشمه های کفتاران و شرشره دو چشمه اصلی و پر آب منطقه هستند که با ذخیره کردن آب چشمه شرشره در استخر ذخیره کشاورزی آب ،آبیاری 2 هکتار فضای سبز منطقه با استفاد ه از سیستم آبیاری قطره ای تامین می شود.

5 ـ پوشش گیاهی منطقه :

به طور کلی پوشش منطقه حفاظت شده خانگرمز به دو دسته تقسیم می شود :

1 ـ پوشش علفزار ( گراس لند ) بیشتر در ارتفاعات بالا و تخت سر دیده می شوند .

2 ـ پوشش بوته زار ( بوش لند ) در ارتفاعات پایین تر و تپه ماهورهای اطراف دیده می شود .

3 ـ پوشش پهن برگان ( فرب ) که بیشتر دست کاشت و مصنوعی و در حدود 2 هکتار می باشد.

بیشترین نوع پوشش گیاهی منطقه را پوشش علفزار تشکیل می دهد که تیپ مرتعی و از خانواده گرامینه ها می باشند . به طور کلی گونه های غالب گیاهی عبارتند است: خانواده گرامینه ها ، علف گوسفندی ، گل قاصد ، سریش ها ،گونه های فرفیون ، گونه شقایق، جامعه گونه ای گون ،لاله ، کلاه میرحسین ، درمنه کاکوتی ،کنگر ،بله گوش ، میخک ، بابونه ، داغداغان ، شیرخشت ، چای علفی ، رزوحشی ، نخود وحشی ، گل ماهور ، بادام کوهی ، ولیک ، آلبالوی وحشی وسایر گونه های دیگر موجود که بایستی مورد تحقیق و مطالعه وسیع جهت شناسایی و رده بندی گونه ای قرار گیرند .

6 ـ گونه های جانوری منطقه :

این منطقه به دلیل پوشش گیاهی غنی و منحصر به فرد و صخره های مرتفع بهترین زیستگاه کل و بز و قوچ و میش در غرب کشور است که از رشد 25 درصدی جمعیت در سال برخوردار است که مرهون تلاش و زحمات شبانه روزی پرسنل اجرایی در مسیر حفظ و حفاظت از زیستگاههای منطقه است .گونه های شاخص و مهم جانوری منطقه عبارتند از پستانداران : کل وبز ـ قوچ ومیش ـ گربه وحشی ـ گرگ ـ روباه ـ شغال ـ کفتارـ خرگوش ـ سمور ـ گورکن ـ تشی ـ زردبره ـ رودک عسل خوارـ خارپشت ـ حشره خوارـ حفار و انواع موشها

پرندگان : عقاب طلایی ـ کبک ـ تیهو ـ دلیجه ـ کلاغ نوک سرخ ـ کبوتر ـ کمر کولی ـ زاغی ـ چکچک ـ سهره ـ سارـ جغد ـ سبز قبا ـ سنگ چشم ـ دم جنبانک .

انواع خزندگان : چوخ مار سمی ـ افعی زنجانی ـ مار نیمه سمی : یلدمار ـ سوسن مار ـ مارهای غیر سمی : شلاقی ـ چلمبر ـ مار پلنگی وانواع مارمولکها و عقرب زرد و رتیل را می توان نام برد .
اگه تونستید حتما ببینید خالی از لطف نیست بویژه در زمستان