پرندگان کوچک در زمستان برای اینکه از گرسنگی تلف نشوند باید چربی ذخیره کنند؛ از طرفی هم نباید آنقدر سنگین شوند که به راحتی در چنگال شکارچیان گرفتار آیند. این جانوران برای حل این مشکل استراتژی هوشمندانهای دارند.
"کِرم را پرنده سحرخیز پیدا میکند". این ضربالمثلی است آلمانی معادل "سحرخیز باش تا کامروا باشی". پژوهشگران بریتانیایی به این نتیجه رسیدهاند که پرندگان کوچک در دنیای واقعی اما طعمه صبحگاهی را در روزهای زمستانی بلافاصله نمیخورند.
به اعتقاد پژوهشگران دانشگاه آکسفورد که نتایج تحقیقشان را در نشریه "Biology Letters" منتشر کردهاند، پرندگان کوچک از جمله گنجشک، در زمستان با وجود اینکه صبح زود به دنبال غذا میروند، اما یافتهها را تازه در ساعات عصرگاهی میخورند؛ دلیل احتمالی: پرنده شکمپر سنگینتر است و سادهتر به دام شکارچیان میافتد.
از سوی دیگر پرندگان کوچک در زمستان با مشکل سرما و کمبود مواد غذایی روبهرو هستند. این پرندگان تنها در یک شب طولانی و سرد ممکن است تا 10 درصد وزن خود را از دست بدهند. به همین دلیل مجبورند چربی جمع کنند، اما نباید از پرندگان شکارچی مانند بازها هم غافل شوند.
الگوی جستوجوی غذا
پژوهشها نشان میدهند که پرندگان کوچک اگر احساس امنیت نکنند، وعدههای غذایی خود را به ساعات پایانی روز موکول میکنند. محققان بریتانیایی در مناطق جنگلی اطراف آکسفورد رفتار 2000 پرنده کوچک از انواع مختلف را با کمک دستگاههای مخابراتی زیر نظر گرفتهاند. دانشمندان همزمان در ساعات صبحگاهی و عصرگاهی در مکانهای مختلف غذا گذاشتند و بررسی کردند چه زمانی پرندگان غذاها را مییابند و پس از یافتن چه واکنشی از خود نشان میدهند.
به گفته پژوهشگران بریتانیایی، الگوی جستوجوی غذای پرندگان کوچک در ساعات مختلف روزهای زمستانی متفاوت است
یکی از محققان میگوید: «نتایج نشان دادند که پرندگان صبحها و بعدازظهرها الگوهای جستوجوی غذایی بسیار متفاوتی دارند. بعدازظهرها منابع غذایی بسیار کمی کشف میشوند. پرندگان در مقابل همه غذاهایی که صبحها مخفی کرده بودیم را به سرعت یافتند».
این یافتهها، به باور پژوهشگران، درستی نظریه "پرنده سحرخیز" را تأیید میکند؛ پرندهای که صبحها به دنبال غذا میرود، اما خوردن آن را به ساعتهای پایانی روز – عموما دو ساعت پیش از غروب آفتاب – موکول میکند. این استراتژی بخت فرار از چنگ شکارچیان را افزایش و خطر مرگ در اثر گرسنگی را کاهش میدهد.