پس از پیمودن مسافتی برابر با 1.8 میلیارد مایل و پنج سال سفر در فضا، در نهایت به زودی کاوشگر ناسا با نام Juno (جونو) رسیدن خود به مقصد مورد نظر را با یک سیگنال رادیویی ساده به دانشمندان خبر خواهد داد؛ یک بوق سه ثانیهای.
به گزارش «تابناک»، این سیگنال کوتاه همچنین نشانهای از روشن شدن موتورهای این کاوشگر برای 35 دقیقه و در راستای کم کردن سرعت برای قرار گرفتن در مدار گرانشی سیاره مشتری خواهد بود. ناسا این پیام را در ساعت 8:23 دقیقه صبح روز دوشنبه آینده برابر با چهارم جولای دریافت خواهد کرد.
«ریک نیباکن» مدیر پروژه جونو گفت: پس از دریافت این سیگنال، جشن بزرگی بر پا خواهد شد، زیرا معنای این پیام آن است که ما در مدار مشتری قرار گرفتهایم.
مأموریت اصلی جونو، کشف معماهای بسیاری است که در زیر ابرهایی که سطح مشتری را پوشانده، پنهان شدهاند. اینکه چه چیزی در دل بزرگترین سیاره منظومه شمسی میگذرد؟ «دنی براون» مدیر برنامه کاوشگر جونو میگوید: ما پرسش های بسیاری در سر داریم و قرار است جونو به تدریج به همه آنها پاسخ دهد.
جونو نخستین کاوشگری است که قرار است برای یک دهه به دور سیاره مشتری بچرخد. پیش از این، کاوشگر گالیله ناسا هشت سال را در مدار این سیاره چرخیده و تصاویر شگفت انگیزی از مشتری و قمرهای آن برای ما فرستاده بود. این کاوشگر توانسته بود، چیزی شبیه به یک اقیانوس بزرگ را در پوسته یخی بزرگترین قمر مشتری یعنی اروپا شناسایی کند؛ قمری که اکنون به عنوان اولین گزینه برای جستجوی حیات در جایی دیگر از منظومه شمسی مطرح است.
اما این بار قرار است تمرکز دانشمندان روی خود سیاره مشتری باشد؛ یعنی شناسایی آنچه در زیر ابرهای رنگارنگ جو آن وجود دارد.
مشتری غول سیارههای گازی شناخته میشود و جرمی سه برابر زحل، دومین سیاره بزرگ منظومه شمسی دارد؛ اما قطعا چیزی بیشتر از یک توپ بزرگ تشکیل شده از هلیوم و هیدروژن است. آنچه بیش از همه در مورد این سیاره توجه دانشمندان را به خود جلب کرده، وجود موادی نظیر لیتیوم، کربن و نیتروژن است.
دکتر «اسکات بولتون» محقق ارشد انستیتو تحقیقاتی سن آنتونیو میگوید: مشتری در مقایسه با خورشید پر از این مواد است و ما دقیقا نمیدانیم که چطور این اتفاق رخ داده است؛ اما میدانیم که این موضوع اهمیت بسیاری دارد و دلیل اهمیت آن این است که آنچه مشتری بیشتر از آن دارد، همان چیزی است که ما از آن ساخته شدهایم. در واقع این مواد، همان چیزهایی است که زمین از آنها ساخته شده؛ آن چیزی است که حیات از آنها شکل گرفته و ناشی شده.
اما چالش اصلی هنوز پابرجاست. وقتی در چهارم جولای موتورهای این کاوشگر برای قرار گرفتن در مدار مشتری و در راستای کم کردن سرعت روشن شود، هیچ کس در اتاق کنترل ناسا در «پاسادنا» هیچ کاری نمیتواند انجام دهد، به جز آنکه منتظر باشد و تماشا کند. اگر در این میان مشکلی پیش آید، از دست هیچ کس کاری ساخته نیست.
دقیقا 48 دقیقه طول میکشد تا سیگنال رادیویی از مشتری به زمین برسد و زمانی که مهندسان این پیام را به نشانه روشن شدن موتورها دریافت کنند. در واقع، موتورهای کاوشگر خاموش شده و در مدار مشتری قرار گرفته است. اگر موتورها به شکل ناقص بسوزند، جونو هنوز هم در مدار قرار میگیرد؛ البته یک مدار اشتباه. اگر موتورها اصلا روشن نشوند، مشخص نیست که کاوشگر جونو از کجای کیهان سر درخواهد آورد.
اما اگر همه چیز طبق برنامه پیش رود، تا بعد از ظهر روز 4 جولای، اتاق کنترل ناسا فقط چند پیام رادیویی دریافت خواهد کرد که نشان دهنده عملیاتهای متفاوتی است که کاوشگر آغاز میکند.
جونو قرار است در بیستم ماه 37 بار مسیری بیضی شکل را به دور مشتری از قطبهای شمال و جنوب این سیاره طی کند. در دورترین نقطه، فاصله این کاوشگر با مشتری برابر با دو میلیون مایل خواهد بود و کوچکترین نوسانات در میزان گرانش و جاذبه مشتری از طریق این کاوشگر محاسبه میشود که میزان تراکم سطح سیاره – و احتمالا وجود هستهای صخرهای در آن – را نشان خواهد داد. جاذبه این سیاره میتواند برابر با 500 هزار پوند بر هر اینچ مربع باشد.
دکتر بولتون میگیود: ما هنوز نمیدانیم که آیا هستهای صخرهای در دل مشتری وجود دارد یا نه؛ اما اگر این هسته باشد، به ما میگوید که این سیاره، چه زمانی، چگونه و در کجا شکل گرفته است.
ابزارهای علمی کاوشگر جونو، شامل ابزاری برای اندازه گیری میدان مغناطیسی قوی مشتری و یک دوربین مادون قرمز برای مشاهده شفقهای قطبی پیرامون دو قطب این سیاره است. در فشار بالا، هیدروژن از حالت گاز به مایع تغییر شکل میدهد، در فشارهای بسیار بالاتر، هیدروژن به قدری فشرده میشود که الکترونها از آن بیرون میزنند و آن را تبدیل به فلز میکنند و به باور دانشمندان همین مایع فلزی هیدروژنی است که میدان قوی مغناطیسی مشتری را تولید کرده است.
جونو همچنین مجهز به دوربینهایی برای عکاسی معمولی از مشتری است. عکسهایی که قرار است در اختیار عموم قرار بگیرند و از این روی همه افراد میتوانند با ورود به وب سایت انستیتو سن مارینو جای قرارگیری دوربینها برای عکاسی را پیشنهاد داده و به سایر پیشنهادها نیز رأی دهند.